Azerbaycan 27 yaşında - Azerbaycan ne zaman kuruldu, kim kurdu | Azerbaycan tarihi

 Bolşeviklerin 1917’de yayınladıkları bildiri üzerine 1918’de Azerbaycan Mehmet Emin Resulzade önderliğinde bağımsızlığını ilan etti. Sovyet Rusya’nın bu bağımsızlık ilanını tanımadı. Sovyet Rusya’nın dağılmasından sonra 1991’de yeniden bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan’ı ilk tanıyan ülke Türkiye oldu.

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) bu bağımsızlık ilanını tanımayarak kuvvet kullanması sonucu Azerbaycan tekrar SSCB yönetimine girdi. Azerbaycan özellikle Stalin döneminde baskıcı bir politika ile yönetildi ve bu durum SSCB’nin dağılmasına kadar devam etti. Gorbaçov’un iktidara gelmesiyle SSCB’de başlayan değişim sonucu Azerbaycan’da da bağımsızlık hareketleri tekrar başladı. Ebulfeyz Elçibey’in önderliğinde “Halk Cephesi” adıyla bir teşkilat kuruldu. SSCB’nin dağılmasından sonra 1991’de yeniden bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan’ı ilk tanıyan ülke Türkiye oldu. 1992’de devlet başkanı olan Ebulfez Elçibey döneminde Türkiye-Azerbaycan ilişkileri büyük gelişme gösterdi. 1993’te cumhurbaşkanı olan Haydar Aliyev’in “Biz bir millet, iki devletiz.” sözleri Türk-Azeri ilişkilerine egemen olmuştur. 2003 yılında Haydar Aliyev’in yerine cumhurbaşkanı seçilen İlham Aliyev döneminde de iyi ilişkiler devam etmektedir.

AZERBAYCAN’IN GELİŞMESİ İSTENMEDİ

Bağımsız Azerbaycan’ın Hazar petrolleri üzerinde hak sahibi olması Rusya ekonomisini olumsuz etkiledi. Azerbaycan’ın petrol gelirleriyle güçlenmesi, topraklarında 30 milyona yakın Azeri Türkünün yaşadığı İran’ı tedirgin etti. Ayrıca Karabağ sorunu nedeniyle Ermenistan, Azerbaycan’ın gelişmesini istemedi. Bu nedenle İran, Rusya ve Ermenistan arasında dostluk, iş birliği ve saldırmazlık anlaşmaları imzalandı. Buna karşılık Azerbaycan Türkiye ve Gürcistan ile iyi ilişkiler kurdu. Zengin petrol ve doğal gaz yataklarına sahip olan Azerbaycan’ı Rusya, ABD ve Batılı devletler bir nüfuz mücadele alanı olarak görmüştü. Azerbaycan Türkiye’nin de aracılığıyla ABD ve Batı ülkeleri ile ilişkilerini geliştirmeye çalıştı.

OKURYAZAR ORANI YÜZDE 98

ABD, Türkiye ve Batılı devletlerin desteği ile Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı İran, Rusya ve Ermenistan’ın bütün karşı çıkmalarına rağmen hayata geçirildi. Petrol, doğal gaz ve demir satışı Azerbaycan ekonomisi için önemli gelir kaynağı iken ülkede enerji, maden ve petrokimya sanayi gelişti. Eğitim ve kültürel faaliyetler diğer Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine göre daha ileri seviyededir. Azerbaycan’da Mehmet Emin Resulzade, Bahtiyar Vahapzade gibi birçok ünlü şair ve yazar yetişirken okuryazar oranı yüzde 98’dir. Çok sayıda Azeri öğrenci, başta Türkiye olmak üzere Batılı ülkelerde yüksek öğrenim görmeye devam etmektedir.