Kuzey Irak, sınır kapısının kapanmasından korkuyor

Dünyanın gözü, Kuzey Irak'ta gerçekleşmesi beklenen bağımsızlık referandumunda. Referandumun gerçekleşmesi durumunda Türkiye'nin Habur Sınır Kapısı'nı kapatması ihtimali üzerine Kuzey Irak halkı, marketlere akın ederek yiyecek stoklamaya başladı.

Kuru gıda hallerinin yanı sıra marketlere akın eden halk, bulgur, un, tuz, yağ ve salça gibi temel gıda maddelerini stokladı. Depolarının her gün dolup boşaldığını, siparişlere yetişemediklerini söyleyen 62 yaşındaki gıda tüccarı İzzeddin Sadreddin şöyle devam etti: "Bizim milletimiz çok yokluk gördü. Yoksulluğun imkânsızlığın ne olduğunu çok iyi biliriz. Bu nedenle Türkiye'nin sınır kapılarını kapatma tehdidi burada büyük bir etki uyandırdı. İnsanlar gıda fiyatları fırlayacak, sınırlar kapanacak diye tedirgin ve çok endişeli." Babasıyla birlikte çalışan Muhammed Sadreddin de "Referandumun yapılacağı ilan edildi. Ardından Türkiye ve İran'ın sert mesajları geldi, o tarihten de beri stoklama işi başladı. Hem vatandaşlar hem de toptancılar mal almaya geliyor" diye konuştu.

TÜRKİYE KAPILARI KAPATIRSA DÜNYAYLA BAĞLANTI KESİLECEK

Sabah gazetesinin haberine göre; Meksika'dan nohut, Hindistan'dan pirinç aldıkları bilgisini paylaşan Sadrettin, "Bunların tamamı Mersin Limanı'ndan geliyor. Eğer Türkiye sınırları kapatırsa büyük sıkıntı yaşanacağını herkes biliyor" dedi. Esnafın yanı sıra bölgedeki muhalif hareketlerin liderleri de "Bağımsızlık işinin zamanlaması uygun değil. IKBY henüz kendi ayakları üzerinde durmaya hazır değil" eleştirilerini dile getirerek oylamada 'Hayır' verilmesini istiyor.

KUZEY IRAK HALKI TEDİRGİN

Türkiye çoğunluğu Kuzey Irak'a olmak üzere 2016'da Irak'a 7.6 milyar dolarlık ihracat yaptı. 2.5 milyar dolarlık ticaret hacmine sahip olduğumuz Kuzey Irak'a ağırlıklı olarak gıda, tekstil ve mobilya ürünleri satıyoruz. Özellikle Gaziantep ve Mardin'deki un ve makarna imalathanelerinde bölgeye yoğun olarak ihracat yapılıyor.

SU VE PARA TÜRKİYE'DEN GELİYOR

Analistlere göre askeri hamleler haricinde Türkiye'nin elinde iki önemli koz daha bulunuyor. Bunlardan birincisi ticari yaptırım. IKBY'nin en önemli ve kârlı petrol/doğalgaz satış güzergâhı Türkiye. AFP'nin ve Financial Times'ın haberlerinde yapılan analizlere göre IKBY'de günde 600 bin varil petrol üretiliyor, bunun 550 bin varili ise Türkiye üzerinden satılıyor. Bu petrolün 250 bin varilinin de Türkmen nüfusun bulunduğu Kerkük bölgesinden çıkarıldığı belirtiliyor. Öte yandan gölge CIA olarak anılan Straftor'un son yayımlanan raporunda da işaret edildiği gibi bölge su kaynakları bakımından hayli sıkıntılı. Bölgenin su kaynakları Türkiye'den çıkıyor. Türkiye, sahip olduğu barajlar vasıtasıyla istediği zaman IKBY'nin suyunu kısabilir.

ÜLKEDE EN KÖTÜ KRİZ YAŞANIYOR

1991'den beri fiili olarak, 2005'ten beri de Irak Anayasası'na göre özerk sayılan IKBY'nin, kısa tarihinin en ciddi ekonomik krizini yaşadığı biliniyor. Düşen petrol fiyatları, merkezi yönetimden aktarılan gelirlerin azalması, terör örgütü DEAŞ'la mücadeleye ayrılan kaynaklar ve şiddet yüzünden kaçarak bölgeye gelen yaklaşık bir milyon göçmenin yükü, IKBY'nin belini bükmüş durumda. Kamuda maaşlar bile ödenemiyor. Bu nedenle Barzani'nin, dikkatleri ekonomiden başka tarafa çevirmek ve muhalefete karşı cephe kazanmak için referandumda ısrarcı olduğu yorumları yapılıyor.